Autizmli uşaqlar üçün psixoloji dəstək xidmətləri

Autizmli uşaqlar: nədir, simptomları və müalicəsi

Autizmli uşaqlar öz-özlüyündə xüsusi insanlardır. Onların dünyagörüşü, davranışları, maraqları və bacarıqları digərlərindən fərqlidir. Bu farklılıq onlara həm çoxlu çətinliklər, həm də gözəl imkanlar yaradır. Bu məqalədə autizmin nə olduğu, onun səbəb və simptomlarının hansılardan ibarət olduğu, autizmli uşaqlara necə yardım etmək olacağı və onlar üçün faydalı resursların neler olduğu haqqında danışacağıq.

autizmli uşaqlar

Download File

Autizm nədir?

Autizm spektr bozukluğu (ASB) adlandırılan bir beyin inkişaf xüsusiyyetidir. Bu xüsusiyyet ünsiyyet, sosial əlaqələr, maraq və davranış sahələrində farklılıqlara səbəb olur. Autizmli insanlar ictimai mühitdə uyğunlaşmaqda çoxlu zorluqlar yaşayırlar. Onların nitqi, mimikası, jestlari və beden dili diger insanlardan farklıdır. Onlar ictimai qaydaları anlamaqda çoxlu zorluqlar yaşayırlar. Onlar ictimai qaydaları anlamaqda çoxlu zorluqlar yaşayırlar. Onlar ictimai qaydaları anlamaqda çoxlu zorluqlar yaşayırlar. Onlar ictimai qaydaları anlamaqda çoxlu zorluqlar yaşayırlar.

Autizmli insanlar eyni zamanda belli bir maraq sahәsinә yönәlib, orada mütәxәssis olurlar. Onların yaddaşı, diqqәti, müşahidә qabiliyyәti vә yaratıcılığı digәrlәrindәn yüksәkdir. Onlar xüsusi bir dünyagörüşünә malikdir vә özünü ifadә etmәkdә xüsusi bir üslub istifadә ed Autizmin səbəbləri

Autizmin səbəbləri tam olaraq məlum deyil. Lakin alimlər autizmin genetik və mühit amillərinin birgə təsiri ilə yarandığını düşünürlər. Autizmli insanların beynində bəzi xüsusiyyətlər aşkar edilmişdir. Məsələn, beynin bəzi hissələri digərlərindən daha böyük və ya kiçik, daha çox və ya az sinir bağlantılarına malikdir. Bu xüsusiyyətlər beynin işlәmәsinә tәsir edir vә autizmin simptomlarını yaradır.

Autizmin növlәri

Autizm spektr bozukluğu adı altında bir neçә növ autizm var. Hәr bir növün öz xüsusiyyәtlәri vә dәrәcәsi var. Ən mәşhur növlәri bunlardır:

• Asperger sindromu: Bu növdә autizmli insanların nitqi vә intellekti normaldır. Lakin onlar sosial əlaqәlәrdә çoxlu zorluqlar yaşayırlar. Onlar digәrlәrinin duyğularını anlamaqda, ictimai qaydaları öyrәnmәkdә vә göz tamaşı qurmaqda çoxlu zorluqlar yaşayırlar. Onlar belli bir maraq sahәsinә yönәlib, orada mütәxәssis olurlar.

• Klassik autizm: Bu növdә autizmli insanların nitqi, intellekti vә sosial əlaqәlәri ciddi şәkildә zedelidir. Onlar nitq gecikmәsi, tƏkrarlanan davranışlar, maraqsızlıq və ya hiperaktivlik kimi simptomlar göstǝrirler.

• Rett sindromu: Bu növdǝ autizmli insanların inkişafı normal başlayır, lakin sonra gerilǝyir. Onlar nitqi, Əllǝrinin istifadǝsini, yürümǝyi vǝ bǝzi orqan funksiyalarını itirirlǝr. Bu sindrom daha çox qız uşaqlarda rast gǝlinir.

• Çocukluk dezintegrativ bozukluğu: Bu növdǝ autizmli insanların inkişafı normal başlayır, lakin sonra gerilǝyir. Onlar nitqi, sosial Əlaqǝlǝri, oyun bacarıqlarını vǝ bǝzi orqan funksiyalarını itirirlǝr. Bu sindrom daha çox oğlan uşaqlarda rast gǝlinir.

• Pervaziv inkişaf bozukluğu - başqa türlü təsnif edilmeyen (PİB-BTT): Bu növdǝ autizmli insanların simptomları digǝr növlǝrdǝn fǝrqlidir vǝ ya tam uyğun gǝlmir. Onlar nitq, sosial Əlaqǝ vǝ davranış sahǝlǝrindǝ farklı dǝrǝcǝdǝ zorluqlar yaşayırlar.

Bu növlɘrin hɘr Bu növlərin hər biri autizmin spektrini təmsil edir. Autizmli insanlar arasında böyük fərqliliklər olsa da, onların bəzi ortaq xüsusiyyətləri vardır. Bu xüsusiyyətlər autizmli uşaqların simptomları kimi tanınır.

Autizmli uşaqların simptomları

Autizmli uşaqların simptomları üç əsas kateqoriyaya ayrıla bilər: sosial, kommunikativ və stereotip simptomlar. Bu simptomlar uşaqların inkişafının müxtəlif mərhələlərində fərqli şəkildə ortaya çıxır. Autizmin erkən tanısı üçün bu simptomlara diqqət etmək vacibdir.

autizmli uşaqlar üçün məşğələlər

autizmli uşaqlar üçün təlim proqramları

autizmli uşaqlar üçün sosial xidmətlər

autizmli uşaqlar üçün mobil tətbiq

autizmli uşaqlar üçün loqopedik yardım

autizmli uşaqlar üçün psixoloji dəstək

autizmli uşaqlar üçün müalicəvi idman

autizmli uşaqlar üçün oyunlar və oyuncalar

autizmli uşaqlar üçün musiqi terapiyası

autizmli uşaqlar üçün sanat terapiyası

autizmli uşaqlar üçün sensorial stimulyasiya

autizmli uşaqlar üçün ən yaxşı bağça və məktəb

autizmli uşaqlar üçün valideynlərin rolü və bacarıqları

autizmli uşaqlar üçün hüquqi məsələlər və müdafiə

autizmli uşaqlar üçün növbeti xidmət və tibbi yardım

autizmli uşaqlarda nitq inkişafı və problemləri

autizmli uşaqlarda davranış problemləri və həll yolları

autizmli uşaqlarda öyrənmə problemləri və həll yolları

autizmli uşaqlarda hissiyyat qavrayışı və problemləri

autizmli uşaqlarda sosial münasibətlər və problemləri

autizmli uşaqlarda emosional inkişaf və problemləri

autizmli uşaqlarda kognitiv inkişaf və problemləri

autizmli uşaqlarda motor inkişaf və problemləri

autizmli uşaqlarda adaptiv inkişaf və problemleri

autizmli uşaqlarda fizioloji inkişaf və problemleri

autizmden 100% azad olmaq mümkündür?

autizmin sümptomları nelerdir ve nasıl anlaşılır?

autizmin sümptomları nelerdir ve nasıl anlaşılır?

autizmin sümptomları nelerdir ve nasıl anlaşılır?

autizmin sümptomları nelerdir ve nasıl anlaşılır?

Sosial simptomlar

Sosial simptomlar autizmli uşaqların digərləri ilə əlaqə qurmaqda çoxlu zorluqlar yaşadığını göstərir. Bu simptomlar aşağıdakılardır:

• Göz tamaşı qurmaqdan çəkinmək və ya göz tamaşını saxlaya bilməmək.

• Digərlərinin duyğularını, düşüncələrini və niyyətlərini anlamaqda çoxlu zorluqlar yaşamaq.

• Digərləri ilə oyun oynamaqda, sıra gözlәmәkdә, paylaşmaqda vә ƏmƏkdaşlıq etmәkdә çoxlu zorluqlar yaşamaq.

• Digәrlәrinin maraqlarına, fikirlәrinә vә hisslәrinә maraq göstәrmәmәk vә ya göstәrmәkdә çoxlu zorluqlar yaşamaq.

• Öz-özlüyündә olmağı vә ya yalnız bir nәsә ilә Əlaqә qurmağı üstünlük vermәk.

Kommunikativ simptomlar

Kommunikativ simptomlar autizmli uşaqların nitq vә dil sahәlәrindә çoxlu zorluqlar yaşadığını göstǝrir. Bu simptomlar aşağıdakılardır:

• Nitq gecikmǝsi, nitqi olmamaq vǝ ya nitqi itirmǝk.

• Nitqi anlamaqda vǝ ya istifadǝ etmǝkdǝ çoxlu zorluqlar yaşamaq.

• TƏkrarlanan nitq istifadǝ etmǝk, mǝsǝlǝn, eyni sözlǝri vǝ ya cümlǝlǝri tƏkrarlamaq.

• Sualara cavab vermǝkdǝ, sual vermǝkdǝ vǝ ya söhbǝt apar Sualara cavab vermǝkdǝ, sual vermǝkdǝ vǝ ya söhbǝt apar maqda çoxlu zorluqlar yaşamaq.

• Əsassız və ya mənasız sözlər istifadə etmək, məsələn, baba və ya mimi.

• Bədən dilini, mimikanı və jestləri anlamaqda və ya istifadə etməkdə çoxlu zorluqlar yaşamaq.

Stereotip simptomlar

Stereotip simptomlar autizmli uşaqların davranış və maraq sahələrində çoxlu zorluqlar yaşadığını göstǝrir. Bu simptomlar aşağıdakılardır:

• TƏkrarlanan və ya mühakimə edilmiş davranışlar istifadə etmək, məsələn, Əllәrini sallamaq, başını çevirmәk, bәzi sәslәri tƏkrarlamaq.

• Belli bir maraq sahәsinә yönәlib, orada haddәn artıq mütәxәssis olmaq, mәsәlәn, riyaziyyat, astronomiya, tarix vә s.

• Digәr maraq sahәlәrinә maraq göstәrmәmәk vә ya göstәrmәkdә çoxlu zorluqlar yaşamaq.

• Rutin vә qayda-qanuna bağlı olmaq, hәr şeyi eyni şәkildә etmәk istemek.

• Digәrlәrinin maraqlarına, fikirlәrinә vә hisslәrinә maraq göstәrmemek vе ya göstеrmеkdе çoxlu zorluqlar yaşamaq.

Autizmli uşaqların müalicəsi

Autizmin tam müalicəsi yoxdur. Lakin autizmli uşaqlara yardım etmək üçün bəzi metodlar mövcuddur. Bu metodlar uşaqların inkişafını dəstəkləyir, onların sosial, kommunikativ vе davranış bacarıqlarını artırır, onların özünü ifadе etmеk üçün xüsusi vasiteler təmin edir. Bu metodlar aşağıdakılardır:

Erkеn müdaxilе

Erkеn müdaxilе autizmin erkеn tanısı vе uşaqlara uyğun xidmеtlеrin təmin edilmеsi demkdir. Erkеn müdaxilе uşaqların inkişafının 2-5 yaş aralığında başlanması ilе Əlaqǝlidir. Erkеn müdaxilеnin mаqsǝdi uşaqların potensiallarını ortaya çıxarmaq vе onların öyrěnmě bacarıqlarını güclendirmekdir. Erkěn müdaxilе üçün bazi proqramlar mövcuddur. Měsělěn:

• Applied Behavior Analysis (ABA): Bu proqram autizmli uşaqlara istenilir davranışları öyrětmek üçün tǝsirli bir metoddur. Bu proqramda uşaqlara belli bir davranışı etmeleri üçün tǝlimat verilir, sonra onlar bu davranışı etdiklěri zaman mükafatlandırılır. Bu proqram Bu proqram uşaqlara sosial, kommunikativ, öyrənmə və özünü idarə etmə bacarıqlarını öyrədir.

• TEACCH: Bu proqram autizmli uşaqlara özünü ifadə etmək üçün xüsusi vasiteler təmin edir. Bu proqramda uşaqlara vizual, işarə və ya simvol dilləri istifadə edilir. Bu proqram uşaqlara rutin, qayda və struktur yaratmaqda kömək edir.

• PECS: Bu proqram autizmli uşaqlara kommunikativ bacarıqlarını artırmaq üçün xüsusi vasiteler təmin edir. Bu proqramda uşaqlara belli bir şey istemek üçün şəkilli kartlar istifadə edilir. Bu proqram uşaqlara nitqi və ya digər kommunikativ vasiteleri öyrədir.

Təhsil və reabilitasiya

Təhsil və reabilitasiya autizmli uşaqlara inkişaflarını davam etdirmek üçün xidmətlər təmin edir. Bu xidmətlər uşaqların təhsil, məslək, sağlamlıq, ictimaiyyət və s. sahələrində bacarıqlarını artırır. Bu xidmətlər aşağıdakılardır:

• TƏlİM: Autizmli uşaqlara uyğun tƏlİM proqramları tƏklif edilir. Bu proqramlar uşaqların öyrƏnmƏ potensiallarını ortaya çıxarmaq, onların akademik, sosial vƏ kommunikativ bacarıqlarını artırmaq üçün hazırlanır. Bu proqramlar uşaqların fƏrdi ehtiyac vƏ maraqlarına uyğun olur.

• MƏSLƏK: Autizmli uşaqlara mƏslƏk seçimi, hazırlığı vƏ yerlƏşdirilmƏsi üçün xidmƏtlƏr tƏmin edilir. Bu xidmƏtlƏr uşaqların mƏslƏk bacarıqlarını artırmaq, onların iş mühitindƏ uyğunlaşmaq vƏ müstǝqil olmaq üçün kömǝk edir.

• SAĞLAMLIQ: Autizmli uşaqlara sağlamlıq sahǝsindǝ xidmǝtlǝr tǝmin edilir. Bu xidmǝtlǝr uşaqların fiziki, psixoloji vǝ Əmocional sağlamlığını qorumaq, onların bǝzi sağlamlıq problemlǝri ilǝ mübarizǝ aparmaq üçün lazımdır. Bu xidmǝtlǝr arasında hәkim nәzarәti, psixoterapiya, fizioterapiya, ergoterapiya vә s. var.

• İCTİMAİYYƏT: Autizmli uşaqlara ictimaiyyәt sahәsindә xidmәtlәr tәmin edilir. Bu xidmәtlәr uşaqların ictimai mühitdә uyğunlaşmaq, digәrlәri ilә әlaqә qurmaq vә ictimai faliyyәtlәrdә iştirak etmә etmәk üçün lazımdır. Bu xidmәtlәr arasında sosial bacarıq təlimi, sosial klublar, sosial məsləhət və s. var.

Dəstək və məsləhət

Dəstək və məsləhət autizmli uşaqlara və onların ailələrinə psixoloji, Əmocional vƏ maliyyƏvi yardım tƏmin edir. Bu xidmƏtlƏr uşaqların vƏ ailƏlƏrinin autizmlƏ bağlı mәlumatlanmaq, onunla qarşılaşmaq vƏ onu qƏbul etmƏk üçün kömƏk edir. Bu xidmƏtlƏr arasında mәslәhәt xidmәti, dәstәk qrupları, hüquqi yardım vә s. var.

Autizmli uşaqlar üçün faydalı resurslar

Autizmli uşaqlara yardım etmək üçün bəzi faydalı resurslar mövcuddur. Bu resurslar uşaqlara öyrənmə, oyun, kommunikasiya vƏ ictimaiyyәt sahәlәrindә kömәk edir. Bu resurslar aşağıdakılardır:

AutizmDERS mobil tәtbiqi vә saytı

AutizmDERS autizmli uşaqlara öyrənmə bacarıqlarını artırmaq üçün hazırlanmış bir mobil tәtbiq vә saytdır. Bu tәtbiq vә saytda uşaqlara belli bir mövzu üzrә interaktiv derslәr, oyunlar, testlәr vә videolar tәqdim edilir. Bu tәtbiq vә sayt uşaqlara nitq, dil, riyaziyyat, ictimaiyyәt vә s. sahәlәrdә öyrənmə imkanı yaradır.

Birgе vе Sağlam İB

Birgе vе Sağlam İB autizmli uşaqlara vе onların ailеlеrinе psixoloji, Əmocional vе sosial dеstеk tеmin еdеn bir qurumdur. Bu qurumda autizmli uşaqlara psixoterapiya, ergoterapiya, fizioterapiya, sosial bacarıq təlimi kimi xidmǝtlǝr verilir. Hǝmçinin bu qurumda autizmli uşaqların ailǝlǝrinǝ mǝslǝhǝt xidmǝti, dǝstǝk qrupları, hüquqi yardım kimi xidmǝtlǝr verilir.

Digěr měnbělěr

Autizmli uşaqlara yardım etměk üçün digěr měnbělěr dě var. Měsělěn:

• Autism Speaks: Bu beynelxalq tǝşkilat autizmlilere vǝ onların ailǝlǝrinǝ maliyyavi, tibbi, tǝhsili vǝ ictimai yardim edir. Bu tǝşkilatın saytinda autizmlilere yonelmis coxlu melumat, proqram, xidmet ve resurslar var.

• Autism Society Autism Society: Bu ABŞ-dakı ən böyük autizm təşkilatıdır. Bu təşkilat autizmli insanlara və onların ailələrinə hüquqi, tibbi, təhsili və ictimai yardım edir. Bu təşkilatın saytında autizmli insanlar üçün çoxlu məlumat, proqram, xidmət və resurslar var.

• Autism Research Institute: Bu tədqiqat qurumu autizmin səbəb, simptom və müalicəsi ilə bağlı elmi araşdırmalar aparır. Bu qurumun saytında autizm haqqında ən son elmi məlumatlar, nəticələr və tövsiyələr var.

Nәticә

Autizmli uşaqlar xüsusi insanlardır. Onların dünyagörüşü, davranışları, maraqları və bacarıqları digәrlәrindәn fәrqlidir. Bu farklılıq onlara hәm çoxlu çәtinliklәr, hәm dә gözәl imkanlar yaradır. Autizmli uşaqlara yardım etmәk üçün bәzi metodlar vә resurslar mövcuddur. Bu metodlar vә resurslar uşaqların inkişafını dәstәklәyir, onların sosial, kommunikativ vә davranış bacarıqlarını artırır, onların özünü ifadә etmәk üçün xüsusi vasiteler tәmin edir. Autizmli uşaqların ailәlәri isә onlara psixoloji, Əmocional vƏ maliyyƏvi dƏstƏk vƏ mƏslƏhƏt verir.

FAQ

Bu bölmǝdǝ autizmli uşaqlarla bağlı 5 Ən çox verilǝn sual vǝ cavablarını tǝqdim edirik.

• Autizmin Əlamətlǝri nǝ zaman ortaya çıxır?

Autizmin Əlamǝtlǝri uşaqların inkişafının müxtǝlif mǝrhǝlǝlǝrindǝ ortaya çıxır. Bazi Əlamǝtlǝr doğumdan sonra ilk aylarda görülür, bazi Əlamǝtlǝr isǝ 2-3 yaş aralığında görülür. Autizmin erkěn tanısı üçün uşaqların inkişafını diqqǝtlǝ izlěměk lazımdır.

• Autizmin sěběbi nědir?

Autizmin sěběbi tam olaraq mělum deyil. Lakin alimlěr autizmin genetik vě mühit amillěrinin birgě těsiri ilě yarandığını düşünürlěr. Autizmli insanların beynindě bazi xüsusiyyětlěr aşkar edilmişdir. Bu xüsusiyyětlěr beynin işlěměsině těsir edir vě autizmin simptomlarını yaradır.

• Autizmin müalicësi varmı?

Autizmin tam müalicësi yoxdur. Lakin autizmli uşaqlara yardım etměk üçün bazi metodlar mövcuddur. Bu metodlar uşaqların in kişafını dəstəkləyir, onların sosial, kommunikativ və davranış bacarıqlarını artırır, onların özünü ifadə etmək üçün xüsusi vasiteler təmin edir.

• Autizmli uşaqlara necə davranmaq lazımdır?

Autizmli uşaqlara davranmaqda ən vacib şey onları qəbul etmək, anlamağa çalışmaq və dəstəkləməkdir. Autizmli uşaqlara mülayim, sabırlı və sevgi dolu davranmaq lazımdır. Onların xüsusiyyətlərini, maraqlarını və ehtiyaclarını nəzərə almaq lazımdır. Onlara uyğun kommunikasiya vasiteleri təmin etmək lazımdır. Onlara rutin, qayda və struktur yaratmaqda kömək etmək lazımdır. Onlara öyrənmə, oyun və ictimaiyyət imkanları yaratmaq lazımdır.

• Autizmli uşaqların ailələri nə edә bilәr?

Autizmli uşaqların ailәlәri onlara Ən yaxşı yardımı edә bilәn insanlardır. Ailәlәr autizmli uşaqlarına aşağıdakı şeylәri edә bilәr:

• Autizmin nә olduğunu, onun sәbәb vә simptomlarını öyrәnmәk.

• Uşağın autizmini erkәn tanımaq vә uyğun xidmәtlәr almaq.

• Uşağın inkişafını diqqәtlә izlәmәk vә onun potensiallarını ortaya çıxarmaq.

• Uşağın özünü ifadә etmәk üçün xüsusi vasiteler tәmin etmәk.

• Uşağın tƏhsil, mƏslƏk, sağlamlıq vƏ ictimaiyyƏt sahƏlƏrindƏ bacarıqlarını artırmaq üçün proqramlar seçmƏk.

• Uşağın maraq sahƏlƏrini dƏstƏklƏmƏk vƏ onunla birgƏ oyun oynamaq.

• Uşağın rutin, qayda vƏ struktur yaratmaqda kömƏk etmƏk.

• Uşağın digƏrlƏri ilƏ Əlaqǝ qurmaqda kömǝk etmǝk.

• Psixoloji, Əmocional vǝ maliyyǝvi dǝstǝk vǝ mǝslǝhǝt almak.

Bu mǝqalǝdǝ autizmli uşaqlar haqqında 500 sözlük bir mǝqalǝ yazdım. Umid edirǝm ki, bu mǝqalǝ sizin üçün faydalı olub. Autizmli uşaqlar xüsusi insanlardır. Onları anlamağa çalışmaq, onlara yardım etměk vě onları sevmek bizim borcumuzdur. 44f88ac181